Savoir-vivre, czyli sztuka dobrego zachowania przy stole

Savoir-vivre to pochodzące z języka francuskiego określenie na znajomość dobrych manier, którego korzenie sięgają starożytnej Grecji. Dziś jego znaczenie odnosi się do różnych dziedzin życia - zarówno biznesowego, jak i prywatnego. Odpowiednie zachowanie ma szczególne znaczenie podczas spotkań towarzyskich przy stole. Wypowiadane słowa, wykonywane gesty oraz sposób, w jaki spożywa się jedzenie, może świadczyć o prawidłowym lub złym wychowaniu.

Jak udekorować stół?

Jeszcze przed planowanym spotkaniem powinno się przestrzegać zasad savoir-vivre. Nakrycie stołu oraz jego udekorowanie stanowi wyraz szacunku dla gości. Nawet najsmaczniejsze potrawy wymagają odpowiedniej oprawy. Jeśli przygotowuje się odświętne wydarzenie, należy wybrać biały obrus. Trzeba przy tym pamiętać o dopasowaniu jego wielkości do blatu. Niedopuszczalna jest sytuacja, w której materiał dotyka siedziska – okazuje się to niewygodne i może spowodować, że któryś z gości, wstając, zahaczy się o tkaninę i przewróci postawione na niej naczynia.

Na mniej oficjalnych wydarzeniach doskonale sprawdzą się kolorowe obrusy oraz bieżniki. Na te drugie warto postawić, jeśli gospodarz chce pochwalić się również blatem stołu. Doskonałym dodatkiem są też serwetki – w zależności od okazji można wybrać papierowe bądź materiałowe (lniane albo adamaszkowe). Dobrze wyglądają one położone na talerzach lub po ich lewej stronie.

Jak ustawić naczynia na stole?

Ważną kwestią jest wybór eleganckiej zastawy stołowej i odpowiednie jej rozmieszczenie na blacie. Zastawę należy dobierać na zasadzie przeciwieństw: wzorzysty obrus najlepiej komponuje się z gładkimi naczyniami i odwrotnie. Najpierw układamy przy każdym miejscu duży, płaski talerz. Następnie – głęboki. Jeżeli wśród dań dla gości znajdą się również przystawki, zamiast naczynia na zupę, stawia się to na przekąski.

Po zjedzeniu pierwszego i drugiego dania serwis obiadowy wymienia się na kawowy. Na blacie muszą znaleźć się wtedy talerzyki deserowe i filiżanki na spodeczkach. Jeżeli gospodarzowi zależy na podkreśleniu wagi wydarzenia, pod naczynia może postawić tzw. podtalerz – doda on nakryciu stołu elegancji i stylu.

Istotne jest również ustawienie kieliszków do wina. Savoir-vivre zakazuje stawiania przy jednej osobie więcej niż czterech szkieł. Wszystkie powinny znajdować się po prawej stronie, w górnym rogu talerza. Ich dokładne ustawienie zależy od preferencji gospodarza, najczęściej jednak zaczyna się od szklanki na wodę, następnie stawia się naczynie do alkoholu czerwonego, a najdalej – do białego.

Żaden posiłek nie może odbyć się bez odpowiednich sztućców. Znawcy zasad zachowania przy stole podkreślają, że podczas układaniu widelców, noży i łyżek najważniejsza jest ich funkcjonalność. Od zewnętrznej strony najpierw układa się sztućce do pierwszego dania, a następnie, bliżej talerza, do drugiego. Po prawej stronie powinny znaleźć się: najbliżej talerza – nóż do mięsa, następnie – nóż do ryby i owoców morza, wreszcie – nóż do sałatek. Ostatnia powinna być łyżka do zupy. Z kolei po lewej trzeba umieścić widelce w takiej kolejności, jak z drugiej strony układane były noże. Ponadto nad talerzem powinny znaleźć się: łyżeczka oraz widelczyk do ciasta.

Ułożenie sztućców – co oznacza?

Istotnym zagadnienie stanowi także ułożenie sztućców na talerzu w trakcie oraz po skończonym posiłku. Przyjmuje się, że raz oderwane od stołu łyżki, widelce czy noże nie powinny go już dotykać. Aby dać do zrozumienia kelnerowi, że jeszcze będziemy jeść, powinno się położyć widelec na godzinie ósmej, natomiast nóż – na czwartej. Jeśli zetknie się ze sobą górne ich części, będzie to oznaczało, że czeka się na dokładkę.

Skrzyżowanie sztućców jest prośbą o podanie kolejnego dania. Jeśli chce się pochwalić kucharza, należy skierować widelec i nóż w prawą stronę. Jeżeli jednak danie nie było idealnie, ale chcemy podziękować za jedzenie, należy skierować je na godzinę piątą.

Jak zachowywać się przy stole?

Choć kwestia odpowiedniej aranżacji stołu jest niezwykle ważna, nie ulega wątpliwości, że o osobie świadczy również jej zachowanie podczas spotkania. Przy stole zawsze powinno się siedzieć prosto, z plecami dotykającymi oparcia krzesła. Nigdy nie powinno się nachylać nad talerzem. Dobrze brać na łyżkę bądź widelec niewielkie porcje, aby nie spadały ze sztućców. Serwetkę znajdującą się na blacie należy położyć na kolanach – nigdy nie obok talerzy.