Zrównoważony rozwój – hasło przewodnie na Boże Narodzenie 2022

Boże Narodzenie w duchu zrównoważonego rozwoju brzmi jak oksymoron? Nic w tym dziwnego – trudno wyobrazić sobie święta bez prezentów, wystawnego jedzenia czy sugestywnych dekoracji… W tym artykule zebraliśmy kilka wskazówek, dzięki którym dowiesz się, jak być bardziej eko w tym gorącym dla konsumpcjonizmu okresie.

Dlaczego zrównoważony rozwój jest szczególnie ważnym zagadnieniem podczas świąt Bożego Narodzenia?

Grudzień: dni są krótkie, chłodne, a smogowa aura nie zachęca do wychodzenia na zewnątrz. Sporo czasu spędzamy w domach, na szczęście mając górnolotny cel: przygotowania do świąt. Przystrajamy nasze gniazdka w połyskujące światełka, wykonujemy urocze dekoracje i kupujemy smakołyki, by móc je pałaszować w gronie najbliższych. Wydawałoby się, że nie ma nic złego w tej sielance, a jednak: grudzień to taki czas w roku, w którym istotnie wydajemy najwięcej, i najwięcej marnujemy: energii, żywności, przedmiotów jednorazowego użytku. Cierpią na tym nie tylko nasze portfele, ale i natura: otaczamy się sporą ilością przedmiotów nieulegających biodegradacji, ale i nasz ślad węglowy nie pozostaje obojętny dla środowiska. Tylko pomyśl, jak wiele rund do sklepów wykonasz, zanim akcję „przedświąteczne zakupy” uznasz za skończoną?

Na szczęście możesz podejmować świadome działania, również w tym gorącym dla konsumpcjonizmu okresie – poznaj nasze triki, dzięki którym tegoroczne święta przygotujesz i spędzisz w duchu eko – i wcale nie będą one gorsze od poprzednich!

Zrównoważony rozwój w święta, czyli jak nie marnować jedzenia?

Nagotowałaś jak dla pułku wojska, więc świąteczne dania nie mieszczą się w lodówce, na balkonie, ani nawet na parapecie, a na dodatek odwiedzili Cię bliscy, bynajmniej nie przychodząc z pustymi rękami. Jedzenia nie da się przejeść, nie ma go nawet gdzie przechować, w efekcie czego staje się nieświeże i musisz je wyrzucić. Choć to całkiem prawdopodobna wersja zdarzeń, możesz jej łatwo uniknąć. W jaki sposób? Przede wszystkim mniej kupować.

Jeszcze zanim wybierzesz się do sklepu, opróżnij lodówkę i zamrażarkę. Jesteśmy przekonani, że jesteś specjalistką od wirtuozostwa w kuchni i na pewno wykombinujesz pyszne danie z lodówkowych resztek. „Magazyn” pusty? Czas zrobić świąteczne zakupy. Najpierw jednak przeanalizuj menu, które masz zamiar serwować podczas świąt. Z gotową listą idź na zakupy i kup dokładnie tyle, ile założyłaś. Portfel Ci za to podziękuje.

Mimo usilnych chęci wciąż toniesz w ogromnych ilościach jedzenia? Zamroź je! Zupy, ciasta, pierogi, owoce… zdziwisz się, jak wiele dań nadaje się do mrożenia! A może zaprosisz bliskich w 2. dzień świąt na wigilijną dogrywkę? Dania będa jeszcze świeże i na pewno będą smakowały wybornie! Możesz również wybrać się do najbliższej jadłodzielni, by oddać żywność, której nie jesteś w stanie zjeść. W Polsce działa całkiem sporo organizacji skupionych na idei foodsharingu, ale co najważniejsze – na tym drobnym geście skorzystają ci, którym w święta się nie poszczęściło.

Ekologiczna choinka – żywa kontra sztuczna

Jak co roku z początkiem grudnia powraca kwestia choinki: żywa czy sztuczna? Jakie rozwiązanie jest bardziej ekologiczne? Czy lepiej wybrać choinkę, której zakup nie przyczynia się do wycinki iglaków, czy może jednak zdecydować się na drzewko, które pozostanie w naszym domu przez dłuższy czas?

Z jednej strony obliczono, że cykl produkcyjny każdej sztucznej choinki uwalnia do atmosfery około 23 kilogramów CO2, co odpowiada przejechaniu samochodem odcinka 125 km. Plastikowe drzewka najczęściej są sprowadzane z zagranicy: pokonując tysiące kilometrów, również zanieczyszczają atmosferę. Jest jednak druga strona medalu: sztuczna choinka ma długi cykl życia, dlatego im dłużej będzie przechowywana, tym mniejszy będzie jej wpływ na środowisko.

Kwestię doboru świątecznego drzewka pozostawimy zatem Tobie: jeśli stawiasz na naturalne rozwiązania – świetnie! Igliwie, żywica i olejki eteryczne, które wydzielają iglaki, napełnią Twój dom niepowtarzalnym zapachem, działając również prozdrowotnie. Bezapelacyjnie wprowadzą do wnętrz kojącą, świąteczną atmosferę. Aby jednak działać zgodnie z duchem eko, pod żadnym pozorem nie wycinaj drzewa z lasu. Wybierz się na zakupy do jednej z pobliskich szkółek, które niejednokrotnie prowadzą uprawę na terenach, na których wysokie drzewa i tak nie mogłyby rosnąć (np. pod liniami wysokiego napięcia) oraz pozyskują część drzewek z przecinek młodników, czyli w wyniku zmniejszania zagęszczenia w lasach (co daje przestrzeń na rozwój innym drzewom). Jeśli masz taką możliwość, kup choinkę w doniczce, a po świętach posadź ją w przydomowym ogródku.

A co, jeśli mimo wszystko zdecydujesz się na sztuczną? Również zachowasz się w porządku, o ile kupisz choinkę z zamiarem trzymania jej latami. Wybierz zatem odpowiednio gęsty model, ale przede wszystkim dopasowany do warunków panujących w pomieszczeniu, w którym będziesz go przechowywać. Masz do dyspozycji małą komórkę lokatorską, gdzie w niekontrolowany sposób piętrzą się stosy pudeł? Uważaj, by po sezonie nie przygniotły one choinki – połamanych igieł z dużym prawdopodobieństwem nie uda się uratować, a zatem będziesz zmuszona do kupna nowej.

Czy święta Bożego Narodzenia muszą być kosztowne, czyli o wydawaniu pieniędzy na prezenty

Boże Narodzenie rządzi się swoimi prawami, ale nie oznacza, że musisz wydawać więcej. Przeraża Cię kwestia prezentów? Po pierwsze: nie udawaj się do sklepów w ich poszukiwaniu na ostatnią chwilę – zakupy pod presją czasu poskutkują albo nietrafionym podarunkiem, albo wydaniem większego budżetu niż ten wcześniej założony.

Po drugie, może wcale nie musisz ich kupować, a już na pewno nie dla wszystkich. Na kilka tygodni przed świętami możecie umówić się na losowanie: określcie kwotę, którą chcecie przeznaczyć na osobę, a każdy z Was kupi wówczas tylko jeden prezent. Jeśli na dodatek dobrze się dogadacie, być może będzie to nawet ten wymarzony. Spytasz pewnie: jak to? Ręcznie lub za pomocą aplikacji na telefon możecie sporządzić wishlisty, czyli listy życzeń z kilkoma propozycjami, które mieszczą się w założonym budżecie. Nie pozbędziecie się w ten sposób magii świąt ani elementu zaskoczenia, ponieważ do samego końca obdarowywany nie będzie wiedział, co dostanie. Pewne będzie jednak jedno: prezent będzie trafiony!

A może zupełnie zrezygnujesz z kupnych prezentów na rzecz ręcznie robionych powideł, oliw smakowych, mydełek, świec sojowych czy kremów albo pójdziesz w nieco innym kierunku – wyselekcjonowanej bio żywności, której z racji wyższych cen nie kupujesz na co dzień? Będziesz jeszcze bardziej eko, jeśli wesprzesz lokalnych wytwórców, wybierając produkty „zerokilometrowe”. Choć w każdym przypadku nie wyeliminujesz zupełnie konsumpcjonizmu, to jednak kupisz coś, co na pewno się nie zmarnuje.

Jest jeszcze jedna kwestia: pakowanie prezentów. W tym celu używaj materiałów, które łatwo można poddać recyklingowi: papier i tektura to oczywisty wybór, ale masz znacznie szersze pole do popisu: wykorzystaj gazety, stare kalendarze, mapy czy papier nutowy. Zamiast plastikowych kokardek, postaw na wełniane nici, sznurki jutowe i rafię naturalną. Rozważ, czy samo opakowanie nie może być częścią prezentu. Przykład? Materiałowa torba, szalik, ściereczka kuchenna…

Ozdoby i dekoracje w myśl zrównoważonego rozwoju

Każdy z nas ma w piwnicy lub na strychu pudełko z ozdobami świątecznymi i najpewniej nie wszystko, co się w nim znajduje, jest ekologiczne. Eko jest natomiast to, że wykorzystujesz je ponownie. A może postawisz na kreatywny recykling? Proponujemy w zabawę DIY wciągnąć dzieci: stwórzcie bombki ze starych żarówek, ścinków tapet czy sznurka, z masy solnej, piernika, makaronu… możliwości są niezliczone! Wykorzystaj też to, co daje Ci natura: szyszki, żołędzie, suszone skórki pomarańczy, laski cynamonu, rajskie jabłka, jemiołę itd. Niezależnie od tego, czy użyjesz ich jako ozdoby choinkowej, stworzysz z nich girlandy czy kompozycje centralne, zawsze będą wyglądały absolutnie zjawiskowo!

A co, jeśli kupujesz nowe? Postaw na ozdoby wykonane z papieru, bibuły, sklejki, drewna, filcu, korka i innych materiałów biodegradowalnych. Przyjrzyj się również lampkom choinkowym: zadbaj nie tylko o to, by miały energooszczędne żarówki LED, ale też staraj się włączać oświetlenie tylko na określony czas i wyłączać je w nocy, by w ten sposób zaoszczędzić jeszcze więcej energii. Jeśli chcesz, by święta Bożego Narodzenia były jeszcze bardziej zrównoważone i romantyczne, zastąp lampki tam, gdzie to możliwe, ręcznie wykonanymi świecami z soi.

Światełka, dekoracje, choinka, korzenne zapachy… nie ma nic piękniejszego niż świąteczna atmosfera w domu. W tym roku możesz jednak pójść o krok dalej, oprócz estetyki, mając na względzie także etykę: unikanie generowania odpadów, recykling, niemarnowanie żywności, zmniejszanie śladu węglowego… W końcu najpiękniejszym domem jest nasza planeta i do jej szanowania gorąco zachęcamy. Salony Agata życzą magicznych i ekologicznych świąt!